Program profilaktyczny „Jeżeli procenty, to tylko te dobre – daj z siebie sto procent”

W ramach realizacji programu profilaktycznego „Jeżeli procenty, to tylko te dobre – daj z siebie sto procent” zostały przeprowadzone ankiety na temat korzyści i zagrożeń jakie niesie z sobą korzystanie z komputera i Internetu. Ich adresatami byli rodzice, a także dzieci
i młodzież.

            W badaniu brało udział 13 rodziców: 9 kobiet oraz 4 mężczyzn. Byli to rodzice dzieci w wieku od lat 2 do 20 lat, przy czym więcej niż połowa z nich to dzieci szkół podstawowych. Większość rodziców (77%) deklaruje zainteresowanie tym, co dziecko robi w Internecie/na komputerze, ale aż 54% z nich nie kontroluje czasu tam spędzonego. Jednocześnie aż 61% badanych przyznaje, że ich dzieci korzystają z komputera codziennie. Niestety pojawia się również informacja o tym, że dziecko non stop z niego korzysta. Analiza szczegółowych odpowiedzi rodziców wskazuje na to, że dzieci nawet 8 letnie kilka godzin dziennie spędzają przy komputerze: najczęściej rodzice deklarują 2-3 godziny dziennie, ale są też tacy, który przyznają, że jest to od 5-7 godzin dziennie. 84% badanych rodziców udostępniło dzieciom telefon z dostępem do Internetu. Zdaniem rodziców ich dzieci najczęściej grają w gry sieciowe (29%), serfują po stronach internetowych (25%), komunikują się ze znajomi na portalach społecznościowych (22%). Rodzice zapytani o zagrożenia jakie mogą czyhać na dzieci on-line zwracają najczęściej uwagę na ryzyko uzależnienia się od Internetu, ryzyko natrafienia na treści pornograficzne. Ponadto rodzice boją się o to, że dzieci mogą komunikować się z osobami obcymi, oszustami, a także stać się ofiara przemocy. Jedna z osób badanych uznała, że nie ma żadnych zagrożeń wynikających z użytkowania Internetu.

Podsumowanie i wnioski:

• Ponad połowa rodziców nie kontroluje czasu spędzanego przez ich pociechy
  w Internecie/przy komputerze.
• Zwrócić należy uwagę na fakt, że coraz młodsze osoby korzystają z portali społecznościowych, mimo że w założeniu są one przeznaczone dla osób powyżej 13 roku życia.
• Jedynie 19% ankietowanych przyznało, że dzieci w ten sposób opracowują materiały do szkoły i uczą się. Jest to o tyle niewielki odsetek, o ile w obecnej sytuacji epidemicznej nauka w roku szkolnym 2019/2020 odbywała się w sposób zdalny.
• Niemalże 90% rodziców udostępnia dzieciom telefony ze stałym dostępem do Internetu, co oznacza, że mimo zagrożeń jakie rodzice widzą oraz deklarowanym zainteresowaniem co dziecko robi, dziecko tak naprawdę spędza dużo czasu w Internecie.
• Niepokojący jest czas spędzany przy komputerze/telefonie podawany przez rodziców. Oprócz podawanych przez rodziców zagrożeń czyhających na dzieci należy zwracać uwagę na inne skutki długotrwałego korzystania z Internetu: począwszy od niedostatecznej stymulacji mózgu, poprzez osłabienie akomodacji soczewki oka, a skończywszy na braku odpowiedniej dawki aktywności i ruchu. Rodzicom potrzebna jest edukacja i wsparcie w zakresie zagrożeń i długotrwałych skutków ciągłego korzystania z Internetu.
• Rodzice powinni bardziej kontrolować co i kiedy dzieci robią on-line. Można w tym zakresie zapoznawać ich z tzw. blokadami rodzicielskimi.

Druga ankieta przeznaczona była dla dzieci i młodzieży i wzięło w niej udział 12 chłopców
w wieku od 8-16 lat. Badani chłopcy deklarują (50%), że korzystają z komputera codziennie 2 godziny, a niewiele mniej (41%), że poniżej 1 godziny. Ankietowani najczęściej grają on-line (44%), komunikują się ze znajomymi przez różne komunikatory (11%), korzystają z serwisów społecznościowych (7%) lub słuchają muzyki (7%). Niepokojący jest fakt, że część osób będąc on-line nie ma żadnego konkretnego celu. W ankiecie zawarte zostało bardzo ważne pytanie,
a mianowicie: „Czym jest dla ciebie wirtualny świat Internetu?”. Aż 58% ankietowanych mówi o tym, że jest to dla nich ucieczka od codziennych problemów. Jednocześnie 41% z nich stwierdziło, że mogliby żyć bez Internetu. Tyle samo osób przyznaje jednak, że byłoby to trudne. Badani zostali również zapytani o to w jaki sposób najczęściej spędzają swój czas wolny. 32% spotyka się z przyjaciółmi, 21% gra w gry komputerowe, 17% uprawia sport.

Podsumowanie i wnioski:

• Niepokojący jest fakt, że dzieci w wieku od 8-16 lat „uciekają” w świat wirtualny, aby oderwać się od problemów.
• Ankietowani uczniowie deklarują zdecydowanie krótszy czas bycia on-line aniżeli rodzice. Może o wynikać z dwóch przyczyn: dzieci nie kontrolują siebie i czasu spędzanego przy komputerze lub rodzice nie kontrolują tego.
• Skupić należy się na tym, że badani uczniowie twierdzą, że mogliby funkcjonować bez dostępu do Internetu i jednocześnie wielu z nich spotyka się z przyjaciółmi poza Internetem i uprawia sport. Może to być zatem punkt zaczepienia dla profilaktyki i zapobiegania uzależnieniom od bycia on-line.

Opracowanie: Patrycja Stopyra